Pandemi döneminde hibrit çalışma modeli çoğu firma tarafından uygulamaya geçirildi. Hibrit çalışma modeli sırasında aynı anda ofiste bulunan çalışan sayısını azaltabilir ve böylece Covid riskini de düşürebiliriz ancak tamamen bertaraf edemeyebiliriz.

Günün çoğu saatinin geçirildiği açık ofislerde virüslü havaya maruz kalmak sağlığımız açısından risklidir. Ortam içerisinde bulunan havanın yeterli oranda sirkülasyonu sağlanmalıdır. Ashrae Standartları sağlıklı bir çalışma ortamı için ofis içerisindeki havanın saatte 2 – 3 defa sirküle edilmesi gerektiğini belirtir (Ashrae 62.2 Sandardı). Doğal havalandırma ile sirkülasyon sağlanabilir ancak ortamda bulunan eşyaların (masa, sandalye, kitaplık vb.) yerleşimleri havanın sirkülasyonunu endirekt yoldan etkilemektedir. Sirkülasyonu sağlanamamış hava oda içerisinde kısmi konumlarda yetersiz havalandırmaya (bir diğer adıyla yaşlanmış havaya) sebep olacaktır. Yaşlanmış havanın bulunduğu bu ölü bölgede risk artar. Bu durumu bertaraf etmenin en etkili yollarından birisi iç ortam hava temizliyici kullanmaktır. Birkaç yüz dolara temin edilebilecek hepa filtreli hava temizleyiciler sayesinde ortam içerisindeki havanın temizlenmesi sağlanacak, yakalanan virüslü havanı üreme riski minimize edilecektir.

Bu çalışmamızda Amsterdam’da bulunan açık ofisimize gelen misafirimizin Covid pozitif olduğunu, ofiste aynı anda 8 kişinin çalıştığını ve havanın soğuk olduğu bir günü tercih ettik. Havanın soğuk olmasıyla birlikte doğal havalandırma ile oda içerisindeki havayı sirküle ederken ısıtma gereksinimi sebebiyle enerji kaybı yaşayacağımız aşikardır. Bu sebeple açık ofisimizde hepa filtreli hava temizleyiciler olduğunu ve doğal havalandırmanın kullanılamayacağını kabul ettik. Burada en önemli kriter hava temizleyicilerin havayı kaç defa kendi filtresinden geçirdiği ve köşe bölgelerde havanın yaşlanmasına müsaade etmeden bunu sağladığıdır.

Açık ofisimiz, 130 m^2 alan ve yaklaşık 2.5 m yüksekliğe sahiptir. Sağlıklı bir çalışma ortamı için 130m^2 x 2.5 m= 760 m^3 hacme sahip olan açık ofisin havasını saatte 2 defa değiştirecek, toplam 325m^3 x 2= 650 m^3⁄saat debi sağlayacak hava temizleyiciler kullanıldı. Misafirimizin ağzından çıkan virüslü partiküllerin bir kısmı maskesinde kalacak, bir kısmı damlacık halinde ortama yayılacak, çok az bir kısmı ise havada asılı kalarak yayılacaktır. İnsan ağzından yayılan CO2 gazının ağırlığı havadan daha ağır olduğu için çoğunlukla zeminden hareket etmektedir. Misafirimizin ağzından yayılan partiküller öncelikle vücut sıcaklığının etkisiyle kendi etrafında yayılacakatır. Ortamda bulunan insanların vücut sıcaklıkları, cam ve duvarlardan gelen ısı ve merdiven ve kapı altından gelen taze hava (sızma) etkisiyle ortam içerisinde oluşan doğal konveksiyon oda içerisindeki yayılımı hareketlendirir. Doğal konveksiyon hareketlerinin sonucunda, yaklaşık 1 saat sonra Covid pozitif ortamda riskli bir dağılım gösterir (Şekil2)

Ofise yerleştirdiğimiz hepa filtreli hava temizleyicilerin çalışması, ortamdaki covid riskli durumu minimize edecektir. Biz ortamdaki riskli durumu engellemek için ofise her biri 380 m3⁄saat debiye sahip olan 2 adet hava temizleyici yerleştirdik. Hava temizleyicilerin ortamda olması ve olmaması durumları için performanslarını karşılaştırdık. Hepa filtreli hava temizleyicilerin tam performansında çalışabilmesi iç ortam hava kalitesinin seviyesi açısından kritiktir. Ortamdaki havayı performanslı temizlemeleri için emiş ve üfleme menfezlerinin önünün açık olması gerekir. Oda içi hava sirkülasyonunun her noktada homojen olmasını sağlayacak şekilde yerleşimi saptamak simülasyon teknolojisiyle mümkün kılınır. Hava temizleyicileri oda içerisindeki kirli havayı homojen şekilde emebileceği ve yaşlanmış havanın bulunduğu alanlara yakın olacak şekilde konumlandırdık.

Açık ofisimize gelen Covid pozitif misafirimizin ağzından yayılan kirli partiküller hepa filtreli hava temizleyiciler sayesinde minimize edilecektir. Böylelikle iç ortamdaki diğer kişilerin Covid riski düşer.

Maske kullanımı damlacıkla ortama yayılma ihtimali olan virüsleri bertaraf etmeden yüksek performans gösterir. Bununla birlikte hepa filtreli hava temizleyicilerin önemi farklıdır. Maskenin engelleyemediği ve ortam havasına karışarak yayılan virüslü partiküllerin yoğunluğu hava temizleyiciler sayesinde minimum seviyeye seyreltilir. Böylece bulaş miktarı azalarak ortamda bulunan hava standartlara uygun olur. Hava temizleyecilerin çalışmadan önceki ve çalıştıktan sonraki durumunu aşağıdaki videodan izleyebiliriz.